برنامه ریزي محله اي
تعریف عملیاتی برنامه ریزي محله اي آن را فرایندي می داند که طی آن ساکنان و سایر ذي مدخلان مرتبط با محله اي تعریف شده، 1) در باب محله خود آموزش دیده، 2) آینده اي مشترك را تجسم کرده و 3) راهبردهایی را تعریف می کنند. 4) تا به عمل درآورند. اقداماتی که رسیدن به 5) آن آینده مشترك تجسم شده را ممکن میسازد و 6) در دراز مدت محیط زندگی و محیط کار و کسبی قابل قبول را شکل می دهد. فرایند یادشده نتیجۀبرنامه اي است که سرمایه گزاري هاي اجتماعی و اقتصادي را تشویق و جهت می دهد تا محله اي پاك و سالم به کف آید .
جمع بندي منابع و متون برنامه ریزي محله اي از اصولی یاد می کنند که باید بر برنامه ریزي یادشده حاکم باشد .این اصول عبارتند از :
- با تفکر قبلی و آمادگی کامل باید به حیطه برنامه ریزي محله اي پاي گزارد. (آمادگی تسهیل گران یا محققان، برنامه ریزان و …)
- برنامه تدوینی براي برنامه ریزي محله اي باید بر دارایی هاي محله که به خوبی شناسایی شده اند، استوار باشد. (خود اتکایی محله اي)
- برنامه ریزي محله اي باید فرآیندي فراگیر باشد. بدین معنا که نباید هیچ فرد و گروهی به علت جنس ،نژاد، عقیده، شغل، قومیت و هر ویژگی دیگري حتی معلولیت، از منافع برنامه ریزي بی نصیب بماند.
ضمناً برنامه ریزي محله اي باید حیطه جغرافیایی یا مکانی مشخص و تعریف شده اي را در بر گیرد.
(فراگیري ساکنان و کل محله)
- در برنامه ریزي محله اي مشارکت یکایک ساکنان حیاتی است. (مشارکت عمومی)
- برنامه ریزي محله اي باید ظرفیت محله را براي توسعه اجتماع محلی تقویت نماید. (ظرفیت سازي)
- تمامی مشارکت کنندگان برنامه ریزي محله اي باید نقش و وظایف مشخصی داشته باشند. (تقسیم کار مشارکتی)
- شفافیت در تمامی مراحل فرایند برنامه ریزي اصلی بدون جایگزین است. (شفافیت در تخصیص و هزینه کردن منابع)
- تصمیم گیري دموکراتیک اصلی بی بدیل در برنامه ریزي محله اي است. (تصمیم گیري برابرانه)
- فرآیند برنامه ریزي باید بر اطلاعات و داده هاي دقیق، مستند و میدانی متکی باشد و لذا باید بطور مداوم به ساماندهی تحقیقات علمی و هدفمند مبادرت کند. (علم محوري و مستند بودن برنامه ریزي) برنامه اي که براي برنامه ریزي محله اي تدوین می گردد باید کاملاً دینامیسم هاي بازار را شناسایی کند. (بنگاه محوري برنامه ریزي)
- ساکنان محله ها و سایر ذي مدخلان باید در تدوین و تصویب برنامه هاي محله اي نقشی تعیین کنندهداشته باشند. (تقسیم کار مشارکت محور)
- برنامه ریزي محله اي باید حاوي برنامه اي واقع گرا و امکان پذیر باشد تا پیشنهادات برنامه را به اجرا درآورد. (واقع گرایی برنامه ریزي)
- برنامه فقرزدایی جزء مهم تمامی انواع برنامه ریزي تلقی می شود. (فقرزدایی و عدالت اجتماعی) بررسی و جمع بندي گسترده اي که در باب برنامه ریزي محله اي وجود دارد به چند نتیجه مهم منجر گردیده است که عبارتند از:
- برنامه ریزي محله اي باید محوري براي سرمایه گذاري ها تعریف نماید و از حیطه هایی که سرمایه گذاري می تواند روي آنها تمرکز کند، یاد کند. (هدف کلان)
- برنامه ریزي محله اي باید به هماهنگ سازي سرمایه گزاري هاي پراکنده کنشگران اقتصادي و مالی اقدام کرده، شرایطی را فراهم آورد که این سرمایه گزاري ها مکمل یکدیگر باشند. (هدف تکمیلی)
- برنامه ریزي محله اي باید به شناسایی و هدایت منابع از بیرون به درون محله اقدام کند. (هدف کمکی)
- برنامه ریزي محله اي باید ضمن شناسایی تمامی ذي مدخلان درونی و بیرونی محله به آنان اطلاع رسانی کند. (گردش آزاد اطلاعات)
- برنامه ریزي محله اي باید نقشه راه و برنامه عمل توسعه اینده محله را تدوین و تعریف کند. (آینده نگري) باید برنامه ریزي محله اي حاکم باشد که عبارتند از:
- آمادگی ذي مدخلان و تسهیل گران
- خود اتکایی
- فراگیري
- مشارکت محوري
- ظرفیت سازي
- تقسیم کار مشارکتی
- شفافیت
- تصمیم گیري عادلانه براساس موارد یاد شده
- علم محوري
- مستند بودن
- بنگاه اقتصادي
- واقع گرایی
- فقرزدایی و عدالت اجتماعی
- گردش آزاد اطلاعات
- آینده نگري