سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) و تعاریف مختلف آن
سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)
گسترش ابزارهاي جديد تحليلي، اين امکان را در اختيار برنامه¬ريزان قرار داده است که با شناخت عميق تر به مکان گزيني بهينه ي کاربري‌هاي شهري و همچنين شبيه سازي رشدشهرها بپردازند، ازجمله اين ابزارها، مدل‌هاي تلفيق اطلاعات و بانک‌هاي اطلاعاتي مکان محور سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS) است که امکان ايجاد نتايج ترکيبي را از لايه-هاي منفرد اطلاعاتي فراهم مي‌سازد. براي سيستم اطلاعات جغرافيايي تعاريف مختلفي ارائه شده است که مهمترين آن به قرار زير مي‌باشد :
– سيستم‌هاي اساسي کامپيوتري براي جمع آوري، ذخيره سازي، کنترل، بازيابي، به¬روز کردن، ادغام، پردازش، تحليل، مدلسازي و نمايش داده هاي جغرافيايي به¬صورت گوناگون هستند(پرهيزگار و شكويي، 1376: ص23).
– سيستم‌هاي پايگاه داده¬اي که در آنها داده¬ها داراي مشخصات فضائي (y و x) هستند و مجموعه¬اي از روش‌ها براي پاسخگويي به سوالات در آن قابل اجرا مي‌باشد(علي محمدي، 1376: ص43).
– سيستمي است که مي¬تواند داده هاي زمين را تجزيه و تحليل نموده و براي منظورهاي مورد نظر، اين تجزيه و تحليل¬ها را به اطلاعات جديد تبديل کند(قرخلو، 1378: ص316).
– مجموعه‌اي سازمان يافته از سخت افزار و نرم افزار و اطلاعات جغرافيايي و نيروي انساني متخصص که به¬منظور کسب، ذخيره، بهنگام سازي، پردازش، تحليل و ارائه¬ي کليه اشکالات اطلاعات جغرافيايي، طراحي و ايجاد شده است(شاعلي، 1378: ص196).
آنچه در تمام تعاريف فوق مشاهده مي‌شود واژه¬هاي سيستم، داده¬ها و تحليل است و آنچه استنباط مي¬شود اين است که GIS اولاً يک سيستم است، ثانياً نياز به داده¬ دارد که اين داده¬ها، فضائي و غيرفضائي هستند و مي¬توانند نگهداري و بازيابي شوند، ثالثاً قدرت تحليل دارد و مي¬تواند بين داده¬هاي فضائي و غيرفضائي ارتباط منطقي برقرار کند و اين همان ويژگي GIS است که آن را از ساير سيستم¬هاي اطلاعاتي مجزا مي-نمايد(فرهادي، 1387: ص89)، به¬طوري¬كه يكي از عملكردهاي مفيد آن جهت برنامه¬ريزي و مديريت، تحليل و ايجاد نقشه‌هاي كاربري‌ها و شبيه¬سازي رشدشهرها و همچنين تلفيق با ساير مدل¬هاي تحليلي به¬عنوان پايگاهي براي مديريت داده¬ها، تجزيه و تحليل فضايي مي¬باشد. تحليل كاربري‌ها بر مبناي GIS كه در تنوع گسترده¬اي به¬كار گرفته مي¬شوند، حائز راهبردهاي اكولوژيكي جهت تعيين تناسب زمين و سكونتگاه براي حيوانات و گونه‌هاي مختلف گياهي، تناسب زمين براي كشاورزي، ارزيابي اثرات زيست محيطي، انتخاب بهترين مكان براي تسهيلات عمومي و خصوصي و برنامه¬ريزي منطقه¬اي مي¬باشد(Malczewski, 2004: pp1-65).
